Je bent zwanger, nu moet je ineens op allemaal dingen gaan letten die je niet meer kan en mag eten voor de gezondheid van je baby. Rauwe producten zoals filet American of sushi worden van het dieet geschrapt. Maar ook als je koffie drinkt moet je ineens gaan opletten hoeveel koffie of cafeïne je binnen krijgt.
| Product | Cafeïnegehalte per portie | Cafeïnegehalte per 100ml/100g |
| Filterkoffie (Kopje 125 ml) | 85 mg | 70 mg |
| Instantkoffie (Kopje 125 ml) | 60 mg | 50 mg |
| Espresso (Kopje 50 ml) | 65 mg | 130 mg |
| Cafeïnevrije koffie (Kopje 125 ml) | 3 mg | 2,5 mg |
| Zwarte thee (Kopje 125 ml) | 30 mg | 25 mg |
| Groene thee (Kopje 125 ml) | 30 mg | 25 mg |
| Chocolademelk (Beker 180 ml) | 4 mg | 2 mg |
| Cola (Glas 180 ml) | 18 mg | 10 mg |
| Energiedrank (Blikje 250 ml) | 80 mg | 30 mg |
| Energieshotje (Blikje 60 ml) | 80 mg | 135 mg |
| Pure chocolade (30 gram) | 14 mg | 40 mg |
| Melk chocolade (30 gram) | 6 mg | 20 mg |
Zijn er gevolgen van cafeïne tijdens de zwangerschap?
Er zijn veel wetenschappelijke onderzoeken naar het effect van cafeïne op de zwangerschap, maar de resultaten blijven soms tegenstrijdig. Dit maakt het lastig om harde conclusies te trekken over de mogelijke gevolgen. Een groot deel van de bevindingen wijst echter op voorzichtigheid: vanwege een mogelijk verband met zwangerschapscomplicaties adviseren experts meestal om minder dan 200 mg cafeïne per dag te consumeren, ongeveer gelijk aan één tot twee kopjes koffie.
In een Deens onderzoek uit 2020 werd zelfs aangeraden om helemaal geen koffie te drinken tijdens de zwangerschap. Dit advies was gebaseerd op een mogelijk verhoogd risico op miskramen, laag geboortegewicht en een verhoogde kans op overgewicht op latere leeftijd. Deze studie kreeg echter veel kritiek, onder meer omdat andere factoren zoals rookgedrag vaak niet goed in overweging werden genomen en het risico op lage doseringen onduidelijk bleef.
Nieuw onderzoek: Goed nieuws voor koffieliefhebbers
Recent Scandinavisch onderzoek biedt hoop voor koffieliefhebbers: een grootschalige studie uitgevoerd in Noorwegen vond namelijk geen sterke aanwijzingen voor negatieve effecten van cafeïne op de hersenontwikkeling van het kind. Onderzoekers keken naar tienduizenden gezinnen en gebruikten daarbij gegevens over genetica en koffiegebruik van beide ouders, evenals observaties over de ontwikkeling van het kind tot de leeftijd van acht jaar. Ze onderzochten onder meer taalontwikkeling, motorische vaardigheden en sociale competenties. Het onderzoek werd gepubliceerd in Psychological Medicine en biedt een vernieuwend perspectief op het gebruik van cafeïne tijdens de zwangerschap.
Gerandomiseerde studie om effecten van cafeïne te isoleren
Om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen, gebruikten de onderzoekers een methode genaamd ‘Mendeliaanse randomisatie’. Door genetische varianten te analyseren die het koffiedrinkgedrag van moeders voorspellen, konden ze de invloed van cafeïne isoleren van andere factoren zoals roken, alcoholgebruik of een ongezond dieet. Dit maakt het mogelijk om alleen de invloed van cafeïne te bekijken, zonder dat andere levensstijlfactoren de resultaten beïnvloeden.
Conclusies: Geen verband tussen cafeïne en ontwikkelingsproblemen
De resultaten van deze nieuwe studie zijn veelbelovend. Hoewel cafeïne de placenta kan passeren en zich in de foetus kan ophopen, vonden de onderzoekers geen verband tussen koffieconsumptie tijdens de zwangerschap en neurologische ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Bovendien bevestigden eerdere onderzoeken van hetzelfde team dat gematigde koffieconsumptie geen significante invloed heeft op het geboortegewicht, noch het risico op miskramen of doodgeboorte verhoogt.
Gevolgen voor jou en je baby
Hoewel deze nieuwe bevindingen geruststellend zijn, blijft voorzichtigheid geboden. Een gematigde hoeveelheid cafeïne (tot 200 mg per dag) lijkt voor de meeste vrouwen veilig, maar cafeïne kan wel degelijk bijwerkingen hebben die ook voor jou als zwangere merkbaar zijn. Koffie kan de hartslag en bloeddruk verhogen en zorgt vaak voor extra maagzuur, wat vooral in het derde trimester hinderlijk kan zijn. Daarnaast kan cafeïne bijdragen aan slapeloosheid, terwijl een goede nachtrust juist tijdens de zwangerschap belangrijk is.
Samenvattend, hoewel recente studies meer ruimte lijken te geven voor gematigd koffiedrinken, blijft het essentieel om medisch advies te volgen en goed naar je eigen lichaam te luisteren.
Alternatieven voor koffie tijdens zwangerschap
- Als je als zwangere vrouw echt niet zonder koffie kan is er tegenwoordig veel cafeïnevrije koffie op de markt. De cafeïne is verwijderd uit de koffiebonen. Door nieuwe verwerkingsmethodes is de kwaliteit van cafeïnevrije koffie steeds meer verbeterd en smaakt steeds lekkerder.
- Zwarte of groene thee, hier zit minder cafeïne/theïne in, er wordt aangeraden ongeveer drie koppen per dag te drinken.
- Kruidenthee, zoals rooibosthee wat eigenlijk geen thee is en dus geen cafeïne/theïne bevat. Net als veel kruidenthee is dit een goed alternatief zoals kamille en mint. Maar thee met venkel, anijs, sterrenmix of zoethout wordt afgeraden.
- Chai Latte (let wel op het gebruik van anijs)
- Warme chocolademelk, bevat weinig cafeïne.
Wanneer je meer informatie zoekt over het drinken van koffie tijdens de zwangerschap kan je kijken op de website van het Voedingscentrum, of voor wetenschappelijke informatie op Koffie en Gezondheid of Coffee & Health.
